Matura

Poziom podstawowy

Arkusz na poziomie podstawowym składa się z dwóch części:
a) części sprawdzającej rozumienie czytanego tekstu,
b) części sprawdzającej umiejętność pisania własnego tekstu.

Część sprawdzająca rozumienie czytanego tekstu zawiera:
a) tekst (do 1000 słów),
b) test (zadania otwarte i zamknięte) z miejscami na wpisanie odpowiedzi.

Tekst służący do sprawdzenia umiejętności czytania będzie:
a) publicystyczny lub popularnonaukowy,
b) przejrzyście skonstruowany,
c) napisany staranną polszczyzną,
d) nieobrażający uczuć i światopoglądu zdającego.

Pytania testu sprawdzającego rozumienie czytanego tekstu mogą dotyczyć:
a) poziomu znaczeń, czyli:

• rozumienia słów, związków frazeologicznych, zdań; odczytywania znaczeń dosłownych i metaforycznych, znaczeń słów z kontekstu, odróżnianiaod opinii, znajdowania słów – kluczy,
• rozumienia myśli zawartej w akapicie lub części tekstu, wyszukiwania, selekcjonowania informacji, hierarchizowania, porównywania,analogii i przeciwieństw,
• rozumienia głównej myśli tekstu (rozumienia tekstu jako całości) oraz umiejętności wnioskowania;

b) poziomu struktury, czyli:

• kompozycji tekstu, tj. odróżniania wstępu, rozwinięcia, zakończenia,zasady kompozycyjnej,
• odkrywania związków logicznych, czyli rozumienia toku przyczynowoskutkowego,, np.: tezy, hipotezy, argumentów,ów, przykładów, wniosków, zależności między zdaniami,i częściami tekstu,
• rozumienia znaczenia występujących w tekście wyrazów, wskazujących na tokślenia autora (sygnalizujących wnioskowanie, podtrzymywanie myśli, zwrot myśli, dygresję, powtórzenie myśli, nawiązanie do myśli zawartej w poprzednim akapicie);

c) poziomu komunikacji, czyli:

• genezy tekstu,
• rozpoznawania nadawcy,
• dostrzegania celu tekstu (intencji nadawcy),
• adresata i sposobu oddziaływania na niego,
• dostrzegania cech stylistycznych tekstu i rozumienia funkcjonalności środkówęzykowych.

Część sprawdzająca umiejętność pisania własnego tekstu zawiera:
a) dwa tematy wypracowania do wyboru,
b) strony przeznaczone na napisanie wypracowania.


Poziom rozszerzony

Arkusz na poziomie rozszerzonym zawiera dwa zadania sprawdzające umiejętność pisania tekstu własnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym

Egzamin na poziomie rozszerzonym różni się od egzaminu na poziomie podstawowym zakresem sprawdzanych umiejętności i rodzajem zadań.
Na obu poziomach egzaminu sprawdzającego umiejętność pisania punktem wyjścia abiturienta jest tekst (do 1000 słów), zawarty w arkuszu egzaminacyjnym.

Na poziomie podstawowym tematy są redagowane w odniesieniu do jednego lub więcej utworów literackich albo fragmentu/fragmentów utworów literackich w rozdziale egzaminacyjne i zobowiązują do odczytania/utworów głównie na poziomie idei. Tematy będą zawierać polecenie,: zanalizowania, zinterpretowania, porównania, skomentowania, napisania opinii problemie zawartym w tekście oraz jej uzasadnienia, scharakteryzowania bohatera jego kreacji, języka utworu, prądu, zjawiska typowego dla epoki.

Na poziomie rozszerzonym tematy są redagowane na podstawie jednegowięcej tekstów albo fragmentów tekstów i zobowiązują do odczytania/utworów zarówno na poziomie idei, jak i organizacji. Tematy będą zawierać
polecenie, np.: zanalizowania i zinterpretowania tekstów, interpretowania tekstuwe wskazanym kontekście, np.: filozoficznym, historycznoliterackim,, kontekście utworów literackich wymienionych w rozdziale , porównania tekstów, wyrażenia własnej opinii na temat tekstówi problemów w nich zawartych oraz uzasadnienia jej, przeanalizowaniaęzyka tekstu, polemizowania z poglądem wyrażonym w tekście.

W trakcie pisania egzaminu zdający mogą korzystać ze słownika ortograficznego, słownika poprawnej polszczyzny.
Wypracowanie maturalne zdającego nie powinno być nie krótsze niż około 250 słów.
W wypracowaniu krótszym niż około 250 słów będzie oceniane tylko rozwinięcie tematu, natomiast styl, kompozycja, zapis i język pracy nie będą oceniane.